ÁN XƯA LUẬT NAY

Đã là người Việt Nam, trong thời thơ ấu của mình có mấy ai không từng được nghe kể chuyện Tấm Cám. Hình ảnh cô Tấm mồ côi ao ước chiếc yếm đào, ngồi khóc bên giếng vì mất bống, bị hắt hủi tội nghiệp đã làm lay động bao trái tim nhân hậu.

Cũng như nhiều truyện dân gian khác, truyện Tấm Cám có nhiều dị bản. Những bản kể ra đời ở thời trung đại đều kết thúc khi Tấm giết Cám, làm mắm gửi về cho dì ghẻ. Mụ ăn cứ tấm tắc khen ngon, đến khi ăn hết mới nhận ra đầu lâu con mình ở đáy hũ liền lăn đùng ra chết. Không ít người từng hài lòng trước sự trừng phạt ấy, bởi Tấm đã thay mặt cái thiện để tiêu diệt cái ác, thực hiện công lí mang tính nhân dân; thể hiện quan niệm và mơ ước về sự chiến thắng tuyệt đối, tự mình tiêu diệt tận gốc kẻ thù. Mẹ con Cám đã không từ thủ đoạn độc ác nào để hành hạ Tấm, từ lừa gạt đến trắng trợn bóc lột, từ lén lút giết Tấm đến công khai đốt cô thành tro bụi. Tội ác man rợ đó đáng bị trừng trị, hơn thế theo quan niệm làm ác trả ác, hại nhân nhân hại thì sự trừng phạt ấy là đích đáng. Nhưng hiện nay, hình thức trừng phạt ấy khiến cho nhiều người cảm thấy rùng rợn và ấn tượng đẹp về một cô Tấm thảo hiền, đôn hậu bị giảm đi. Dưới khía cạnh của pháp lý ngày nay thì chúng ta sẽ xem Tấm có phạm tội và đó là tội gì!...

Chuyện kể rằng: Tấm và Cám là hai chị em cùng cha, khác mẹ. Cha mẹ của Tấm chết từ hồi Tấm còn bé, Tấm ở với dì ghẻ và Cám. Dì ghẻ rất cay nghiệt, bắt Tấm làm lụng nhiều và đối xử bất công với Tấm. Trong một lần đi chơi hội, do may mắn Tấm được nhà vua để ý và cưới về làm vợ. Mẹ con Cám ngày càng ghen ghét với Tấm và có âm mưu hãm hại Tấm để cướp ngôi hoàng hậu. Trong một lần Tấm về giỗ cha, mẹ con Cám đã xui Tấm trèo lên cây hái cau. Khi Tấm trèo lên đến buồng cau thì bà dì ghẻ dùng rìu chặt gốc cho cau đổ làm Tấm lộn cổ xuống ao chết. Sau đó bà dì ghẻ lột quần áo của Tấm cho Cám mặc rồi đưa Cám vào cung thế ngôi hoàng hậu của Tấm.

Tuy nhiên, thực tế Tấm lại không chết mà tìm cách quay lại hoàng cung. Mẹ con Cám biết chuyện nhiều lần tìm cách ngăn cản nhưng cuối cùng Tấm vẫn gặp được chồng. Để trừng phạt những gì mẹ con Cám đã gây ra cho mình, Tấm sai thị nữ đào sẵn một hố sâu và đun một nồi nước sôi lớn, lừa cho Cám bước xuống hố, sau đó Tấm sai quân hầu dội nước sôi cho Cám chết. Tấm đem xác Cám bỏ vào hũ mắm gửi về cho bà dì ghẻ ăn. Khi bà dì ghẻ phát hiện xác con mình trong hũ mắm thì bị sốc và chết.

Luật nay: Tấm đã phạm tội Giết người

Rõ ràng đây là vụ án giết người do Tấm và đồng bọn thực hiện. Do bị đối xử cay nghiệt và bị mẹ con Cám âm mưu hãm hại để cướp ngôi hoàng hậu nên Tấm đã cùng thị nữ và quân hầu đào hố lừa cho Cám bước xuống để dội nước sôi cho Cám chết.

Trong vụ án này, Tấm là kẻ chủ mưu. Đúng ra khi bị mẹ con Cám ức hiếp, Tấm phải tố cáo hành động của họ trước pháp luật (vua) nhưng Tấm lại tự ý hành động. Hậu quả là mẹ con Cám bị chết. Hành vi của Tấm đã xâm phạm đến tính mạng của con người, là chủ thể được pháp luật đặc biệt bảo vệ.

Tuy nhiên, lý do khiến Tấm phạm tội là do bị mẹ con Cám nhiều lần ức hiếp và giết để cướp ngôi hoàng hậu nên trong trường hợp này Tấm chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh theo Điều 95 của Bộ luật Hình sự. Khoản 1 của Điều này quy định: Người nào giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người đó hoặc đối với người thân thích của người đó, thì bị phạt tù từ 6 tháng đến 03 năm.

Sau khi giết Cám, để cho hả giận, Tấm còn lấy xác của Cám bỏ vào hũ mắm gửi cho bà dì ghẻ ăn, hậu quả làm bà ta cũng bị chết vì sốc. Với hành vi này, Tấm còn phạm thêm tội Xâm phạm thi thể theo Điều 246 của Bộ luật Hình sự. Hình phạt nhẹ nhất đối với tội này là phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm, hình phạt cao nhất là bị phạt tù đến 05 năm. Bà dì ghẻ của Tấm đã bị chết vì quá sốc, do vậy trong trường hợp này, Tấm sẽ bị truy tố theo khoản 2 Điều 246 "Phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng".

Ngoài ra, Tấm còn có hai hành vi nguy hiểm khác là lợi dụng chức vụ, quyền hạn (hoàng hậu) và dùng thủ đoạn tàn ác để phạm tội. Đây là những tình tiết tăng nặng theo khoản 1 Điều 48 của Bộ luật Hình sự hiện hành. Hành vi này đáng bị lên án và xử lý nghiêm khắc. Như vậy, nếu chiếu theo pháp luật hiện hành, Tấm có thể bị phạt 03 năm tù về tội Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh và 05 năm tù về tội Xâm phạm thi thể.

Đối với thị nữ và quân hầu: Giữa họ và Cám không có mâu thuẫn gì và họ không biết nội tình gia đình Tấm, Cám mâu thuẫn ra sao. Họ giết người theo sự chỉ đạo của Tấm và đều tích cực thực hiện tội phạm. Như vậy, hành vi của thị nữ và quân hầu phạm tội Giết người theo Điều 93 của Bộ luật Hình sự.

Đáng lẽ khi được Tấm sai giết người thì thị nữ và quân hầu phải khai báo đến cơ quan có thẩm quyền (vua) nhưng họ lại tích cực làm theo sự sai bảo của Tấm, cùng thực hiện tội phạm một cách hết sức man rợ. Hành vi của họ cần bị lên án và xử phạt nghiêm khắc theo điểm i khoản 1 Điều 93 của Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, do họ chỉ làm theo lệnh của Tấm nên xử phạt họ ở mức khởi điểm của khung hình phạt (12 năm tù) cho mỗi người là phù hợp.